Natuur- en landschapsbeheer door de vereniging Noardlike Fryske Wâlden

Het landschap in Noordoost-Fryslân wordt onderhouden door ruim duizend betrokken leden van de vereniging Noardlike Fryske Wâlden (NFW). Zo’n 850 boeren en 200 particulieren in vijf gemeenten doen aan agrarisch natuur- en landschapsbeheer. “Voor veel mensen zijn elzensingels en weidevogels in het land in onze regio vanzelfsprekend. Toch doen onze leden er veel moeite voor om het landschap van 50.000 hectare mooi te houden en weilanden geschikt te maken voor vogels”, zegt NFW-voorzitter Attje Meekma.

Het merendeel van de boeren in Noordoost-Fryslân is aangesloten bij de vereniging NFW, een collectief van zes verenigingen voor natuur- en landschapsbeheer. De NFW-leden zorgen onder andere voor het beheer van 150 kilometer houtwallen en 1.500 kilometer elzensingels. Daarnaast onderhouden ze honderden pingo’s en dobben en staan ze borg voor 600 hectare botanisch beheer en 7.000 hectare collectief weidevogelbeheer.

Coulisselandschap

Het eeuwenoude cultuurlandschap van de Noardlike Fryske Wâlden wordt alom geroemd. Kenmerkend zijn de elzensingels, houtwallen en pingo’s. Nergens in Europa is zo’n buitengewoon mooi coulisselandschap bewaard gebleven. Rijen bomen met daaronder (bramen)struiken omzomen de weilanden. De diversiteit van de natuur is uniek. Er is een grote variatie aan boomsoorten en tussen de bomen leeft een groot aantal zang- en roofvogels, marterachtigen, reeën en andere dieren. Verder is het gebied rijk aan bijzondere kruiden, mossen, varens, grassen en struiken.

Snoeien

Het landschap heeft onderhoud nodig om ook in de toekomst een dichte begroeiing met voldoende variatie te behouden. Meekma: “Dit is een taak die agrariërs oppakken. Het is noodzakelijk dat ze de elzensingels en boomwallen om de paar jaar snoeien. En eens in de 21 jaar is het nodig om een complete singel om te zagen zodat de kwaliteit van de begroeiing wordt verbeterd. Voor een boomwal is dat eens per 25 jaar. De jaarlijkse beheeractiviteiten bestaan uit controle en onderhoud van de afrastering langs de singels en wallen en het snoeien van onder andere bramenstruiken.”

Weidevogels

Weidevogels als de grutto, kievit, tureluur, veldleeuwerik en scholekster genieten ook bescherming van de NFW. De leden doen niet alleen aan nestbescherming en uitstel van maaien zodat jonge kuikens kunnen schuilen in lang gras, maar ze proberen er ook voor te zorgen dat het grondwaterpeil, de vegetatiesamenstelling en de voedselbeschikbaarheid op orde zijn. Ook met het creëren van plasdras bieden ze goede foerageerplekken voor weidevogels aan. Kruidenrijke percelen en randen trekken veel insecten en vervolgens ook weer vogels.

Vergoeding

De vereniging NFW werkt samen met betrokkenen in de streek aan een krachtige regionale economie en een aantrekkelijke woon- en werkomgeving. “Ook het verbeteren van de milieukwaliteiten van het gebied staat bij ons hoog in het vaandel. De boeren in de regio hebben al veel bereikt. De Noardlike Fryske Wâlden is een mooi onderhouden gebied met veel natuurpracht.”

De bomenrijen vormen een natuurlijke handicap voor de agrarische bedrijven. Vaak zijn de kleine percelen slechts anderhalf tot twee hectare groot. Bovendien kost het onderhoud van de vele kilometers aan singels tijd en geld. Dit geldt ook voor het geschikt maken van het land voor weidevogels en het aanpassen van het maaibeleid. Via beheerovereenkomsten ontvangen de agrariërs een vergoeding voor het werk. “Helaas staan die vergoedingen onder druk. We proberen te zorgen dat iedereen die aan natuur- en landschapsbeheer doet, er daadwerkelijk voor beloond wordt”, besluit Meekma.
Kijk voor meer informatie op www.noardlikefryskewalden.nl of www.youtube.nl/NFWalden.